Riemie helpt anderen door gebruik te maken van de kracht en rijkdom van verhalen

De Nieuwe Bezem community groeit! Met ruim 150 leden, is de community inmiddels een groot netwerk geworden van professionals die actief zijn in het sociaal domein. De leden bekleden uiteenlopende functies van beleidsmakers, politici en wetenschappers tot Wmo consulenten, jeugdconsulenten en ouderencoaches. In deze reeks stellen wij regelmatig een Nieuwe Bezem aan je voor. Deze week stellen we Riemie van Dijk voor.

Riemie is een hele actieve Nieuwe Bezem. Niet zo gek ook, want Riemie heeft bakken met ervaring in het sociaal domein en is ervan overtuigd dat het anders kan in het sociaal domein.

Hoe ben je begonnen in het sociaal domein?
“Dertig jaar geleden startte ik in het sociaal domein. Ik studeerde hbo jeugd-en welzijnswerk, pedagogiek en startte daarna haar mijn carrière bij een brede welzijnsorganisatie. Daar kreeg ik te maken met allerlei soorten doelgroepen. Die dertig jaren zijn als een speer voorbij gegaan. Ik ben elke dag fluitend naar mijn werk gegaan.”

En hoe ben je gekomen waar je nu bent?
“Ik zat wat minder lekker in haar mijn werk en ik wist dat ik iets moest veranderen. Mijn toenmalige directeur raadde mij toen aan om een master social work te gaan volgen waar een groot onderzoekselement aan zat. En dat was nou net wat ik nodig had.”

Gedurende twee jaar dook Riemie in nieuwe kennis en methodieken, maar ook in allerlei verhalen uit haar professionele leven. Door die verhalen ontdekte ze haar drijfveren opnieuw. Aan het einde van de opleiding had Riemie niet alleen heel veel geleerd, maar had ze zichzelf weer opnieuw ontdekt.

“Ik zag weer perspectief met de nieuwe verworven kennis en ik was gegrepen door het verhalende aspect wat zo werd benadrukt tijdens mijn opleiding. Een jaar later schreef ik mij in voor een storytelling opleiding en verdiepte ik me in de kracht en rijkdom van verhalen. Die verhalen heb ik op allerlei manieren ingezet, bijvoorbeeld als onderzoeker op het hbo waar ik studenten begeleidde om verhalen op te halen. In verhalen zit eigenlijk veel meer informatie dan dat je mensen puur zou vragen “Wat is er met je aan de hand?”

Wat doe je momenteel in het sociaal domein?
“Na afronding van de opleidingen ben ik voor mijzelf gestart als freelancer. Voor mij zijn verhalen de brug naar transformatie. Momenteel zet ik verhalen in voor allerlei soorten doeleinden in het sociaal domein. De stem van kwetsbare groepen is lang niet altijd te horen in beleid. Met mijn verhalen probeer ik daar verandering in te brengen. Ik haal het verhaal op bij mensen, bij gebruikers, en vervolgens analyseer ik die verhalen met opdrachtgevers: Wat hebben mensen echt nodig? En wat werkt? Je kunt de verhalen bijvoorbeeld gebruiken voor het maken van beleid.”

Vragen stellen is en blijft belangrijk, maar mensen zijn soms zo verstrikt in hun situatie, dat ze niet meer weten wat ze nodig hebben. Dan hebben ze geen verbinding met zichzelf meer. Daar help ik mensen ook bij. Ik stel ze andere vragen en ik vraag om voorbeelden en verhalen. Op die manier kom ik er samen met die persoon achter wat hij of zij echt nodig heeft. Dat draagt ook bij aan perspectief. 

Verhalen liggen er voor het oprapen. Het ene verhaal volgt het andere op. Mijn werk is echt een feestje voor mij. Als mensen losgaan, dan komt daar zoveel moois uit. En mensen groeien tijdens een gesprek. Er komt dan weer verbinding met hen zelf.”

Loop je weleens aan tegen wet en regelgeving in het sociaal domein?
“In de tijd dat ik nog bij een welzijnsorganisatie werkte, hadden we dat wel. Soms kregen we van financiers niet altijd erkenning. Er waren veel bezuinigingen. Dat was een van de redenen voor mij om verhalen te gaan verzamelen over de toegevoegde waarde van welzijnswerk.

Toen ik in een onderzoeksprogramma werkte op een hogeschool, was er een man die chronisch depressief was. Daar was hij zich nog maar relatief kort bewust van. Hij vertelde hoe hij aanliep tegen de wetmatigheden van het systeem. Psychiaters wilden hem aan de pillen hebben, maar hij wilde zelf op zoek naar een andere oplossing dan medicatie, omdat het zijn persoonlijkheid helemaal afvlakte. Niemand kon hem helpen in het huidige systeem, leek het wel. Uiteindelijk heeft hij afstand genomen van de officiële zorg en kwam hij terecht bij een ontmoetingsplek voor mensen die in dezelfde situatie zaten. Zijn verhaal doen bleek het beste medicijn voor hem.”

Was er een moment in je carrière dat je dacht: Ik heb dit echt anders aangepakt?
“Vorig jaar had ik opdracht bij een organisatie vanwege een pilot project rondom samenlevingsopbouw. Zo’n project ondersteunt inwoners van een gemeente op het gebied van leefbaarheid. Hoe ga je een buurt of een dorp zo leefbaar mogelijk maken samen met de bewoners? Na de pilot haalde ik verschillende verhalen op van bewoners over hun ervaring met de pilot. Die rapporteerde ik vervolgens aan de opdrachtgever en de gemeente. De ambtenaar die aan het project werkte was blij verrast. Het was een andere manier van rapporteren voor diegene. Mensen krijgen een gezicht en je voelt met hen mee. Ik vond dat een mooie manier om de systeemwereld en de leefwereld bij elkaar te brengen en ik heb het gevoel daar echt iets op een andere manier te hebben gedaan om wederzijds begrip te creëren.”

Heb jij een gouden tip voor andere Nieuwe Bezems?
“Voor mij is de essentie nieuw samenspel. Ik ben ervan overtuigd dat er veel potentie is die nog niet gebruikt wordt, met name ervaringskennis. Inwoners weten vaak het beste hoe het gaat in hun eigen leven. Professionals hebben ook ervaringskennis. Wees nieuwsgierig, gebruik de potentie van verhalen. En ga uit de van de vier V’s: Verzamel verhalen, ga verhalen vormen, verdiep je en vertel de verhalen. Die viermaal V kan zo’n verschil maken voor iedereen.”