Het geheim van…

Door Riemie van Dijk

Vorig jaar begeleidde ik een aantal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een gemeente had de welzijnsorganisatie waarvoor ik toen werkte ingevlogen om deelnemers ‘stappen te laten maken op de participatieladder’. Insteek was om te stimuleren dat ze meer onder de mensen zouden komen en vrijwilligerswerk gingen doen. Wekelijks kwam ik bij deelnemers over de vloer; vaak maakte ik gebruik van een (reis)metafoor: ik loop een stukje met je mee tijdens je levensreis, maar jij bepaalt waar de reis naar toe gaat. Het werd een prachtig mooie en leerzame ervaring.

Beleidsmedewerkers en uitvoerend medewerkers van de gemeente waren geïnteresseerd in de resultaten van onze werkwijze maar óók benieuwd naar onze werkwijze. Wat werkt? Vergelijk het maar met de werkzame bestanddelen in een medicijn. Die kennis wilden ze meenemen in de ontwikkeling van (nieuw) beleid en praktijk.

Aan mij de uitdaging om te ver(ant)woorden wat ‘het geheim’ van onze maatschappelijke activering was. Ga er maar aan staan! Veel van wat we doen is zò gewoon en vanzelfsprekend, dat we niet meer weten waarom we doen wat we doen. Er bevindt zich een schat aan praktijkkennis in een kluis, waarvan we de code vergeten lijken te zijn. Dat is jammer, want die kennis is zeer waardevol.

Dankzij mijn passie voor verhalen is het me gelukt om de code van onze kluis te kraken en impliciete praktijkkennis eruit te halen. Ik ben begonnen met het opschrijven van drie begeleidingsverhalen van deelnemers. Vervolgens ben ik op zoek gegaan naar diepere lagen in die verhalen. Zo (her)ontdekte ik het onzichtbare ‘why-how-what’ van onze maatschappelijke begeleiding. Vervolgens heb ik deze praktijkkennis extra waarde gegeven door die te verbinden met wetenschappelijke kennis. Zo bleek het gedachtegoed van ‘positieve gezondheid’ zeer geschikt om effecten van maatschappelijke begeleiding zichtbaar te maken. De veerkracht van de deelnemers was toegenomen, waardoor ze letterlijk en figuurlijk in beweging kwamen. Door praktijkkennis te verbinden met theorie over ‘werkzame mechanismen’ (Movisie, 2019) kreeg ik helder welke processen in onze begeleiding bijdroegen aan effect. Ik hoop dat de betrokken gemeente de gedeelde kennis op waarde weet te schatten en er zijn voordeel mee gaat doen.

Een van mijn deelnemers gaf me een kerstkaart bij het afscheid: “ bedankt voor al die weken met lopen en goede gesprekken die we hebben gehad. En vooral: je hebt me uit mijn isolement gehaald. Daar ben ik je dankbaar voor.” Daar doe je het toch voor?

Volgens mij is het met alle ontwikkelingen die gaande zijn in het Sociale Domein enorm belangrijk om richting opdrachtgever/financier of samenwerkingspartners te kunnen vertellen wat je als organisatie of werker waard bent. Duik daarom in praktijkverhalen, kraak de code van de kluis en ontdek je geheim! Ik loop graag een stukje met je mee!