Regels als splijtzwam; Waar is het gezonde verstand gebleven?

Door Cora Postema

De corona regels zijn ondertussen onnavolgbaar. Waar het eerst heel eenduidig was en de vijand (het virus) onvoorspelbaar, waren we blij met de maatregelen en regels die de premier ons dicteerde. Maar  toen de consequenties van de maatregelen duidelijk werden, ontstond het eerste verzet. We zien het nu als splijtzwam in de bevolking. De één houdt zich keurig aan de regels terwijl de ander de regels aan zijn laars lapt. BOA's die de regels moeten handhaven voelen zich de 'boeman' en willen een wapenstok. Persoonlijke vrijheid botst met de inperkende maatregelen. Maar voor sommigen zijn die maatregelen, in ieder geval voor hun gevoel, juist een kwestie van leven of dood. Nu we zover zijn dat de regels zelfs willekeurig lijken te worden toegepast en gehandhaafd, neemt de heftigheid onder de bevolking toe.

Rust!
Eerlijk gezegd... ik was zo blij met de rust en stilte van de lockdown. Ik was blij dat mensen creatief werden in het maken van contact, in het vinden van nieuwe mogelijkheden. Ik was blij dat mensen de natuur in gingen en dat ouders en kinderen elkaar weer moesten ontdekken. Ik was ook blij dat mijn moeder niet in een verpleeghuis woont en we gewoon naar haar toe kunnen en dat ook onze kinderen gewoon naar ons toe komen. En ik was blij dat het lente was met prachtig weer. Ik was blij dat ik nog gewoon naar de supermarkt kon voor mijn boodschappen en me geen financiële zorgen hoef te maken. Ik was blij met het antwoord van mijn zoon toen ik mijn zorgen over de situatie voor hun toekomst met hem besprak.

Maar nu
De onrust neemt toe. Op de weg, in de lucht, in de winkel, in het dorp, in de mensen. Regels worden versoepeld en hup daar gaan we. Maar de regels en de manier waarop ze worden losgelaten is niet goed te begrijpen. Mondkapjes helpen niet, maar je moet ze wel dragen. Of helpen ze wel en kan je juist dankzij je mondkapje binnen die 1,5m naast elkaar zitten? We mogen niet met zijn allen de bioscoop in, maar wel in het vliegtuig. En ouderen en gehandicapten mogen nog steeds hun dierbaren niet vrij ontvangen. Het wringt. Soms ondoorzichtige belangen ondermijnen het rechtvaardigheidsgevoel. Er wordt gewezen op het nemen van eigen verantwoordelijkheid, maar de een voelt zich ergens anders verantwoordelijk voor dan de ander. Eigenbelang komt om de hoek. Samen redden we het, maar nu niet meer.

Ruimte 
In deze chaos zoek ik mijn eigen ruimte. Ik ben ondertussen achterdochtig geworden naar de adviezen die ons worden gegeven. Welk belang is er met welk advies gediend? Ik geloof niet meer in de onafhankelijkheid van wetenschappers of instituten als het RIVM. Toen ik merkte hoe het kritische geluid van Maurice de Hond werd weggeblazen in het NPO programma Op1 was ik verbluft over de manier waarop de journalistiek bleek te zijn ingepakt door het geluid van de overheid. Hoezo journalisten als waakhond van de vrijheid van meningsuiting? Ze snoeren je gewoon de mond!

Ik doe een beroep op mijn gezonde verstand en neem weer zelf de regie over mijn leven. Dat betekent vooral dat ik me openstel voor andere geluiden, andere invalshoeken en mijn eigen oordeel bepaal. Daarbij wil ik graag de opvatting van een ander respecteren en zal niet ongevraagd te dichtbij iemand gaan staan of zitten. Maar als dat geen probleem is, zal ik een knuffel geven of een arm om iemand heen slaan. Ik stap niet in dat vliegtuig omdat ik helemaal niet vertrouw dat ik in zo'n gesloten ruimte niet besmet zou kunnen raken. Bovendien wil ik niet zelf bijdragen aan verpesting van de rust en schonere lucht die de vermindering van luchtverkeer geeft.

Gezond verstand
En als ik naar dit interview met Willem Engel luister, wordt mijn gezonde verstand met wetenschap gevoed. Wetenschap gebracht vanuit een verbinding met het hart. Zonder dogma, zonder betweterigheid. Ik ervaar het als eerlijk en zonder eigenbelang. Ik word er blij van en het sterkt me in het vertrouwen van mijn gezonde verstand.

Voor de stimulering van je gezonde verstand is het nodig dat je je vragen stelt. Dat je niet braaf doet wat de meester zegt, maar zelf nadenkt en informatie zoekt. Dat je openstaat voor mensen die het vanuit een ander perspectief bekijken. Het vraagt af en toe lef om vragen te stellen die misschien niet gesteld mogen worden. Het vraagt om een kinderlijke blik en nieuwsgierigheid. Het vraagt om liefde en onbevooroordeeldheid. Het vraagt om erkenning van dat wat anders is. Het geeft moed om het 'goede' te doen.
De protesten tegen discriminatie zie ik als een roep om 'gezond verstand'. Femke Halsema gebruikte het. Ze vertrouwde ook op het gezonde verstand van de menigte. Dat werd beloond. In vrede keerde men huiswaarts. Mensen die zich willen houden aan conflicterende regels namen vanachter hun beeldscherm de strijd over. Een andere strijd; De eeuwig voortdurende strijd om de regels.